اختراع نتیجه فکر فرد یا افراد است که برای اولین بار فرآیند یا فرآورده ای خاص را ارائه می کند و مشکلی را در یک حرفه ، فن ، فناوری ، صنعت و مانند آن حل می نماید .
اختراعی قابل ثبت است که حاوی ابتکار جدید و دارای کاربرد صنعتی باشد .ابتکار جدید عبارت است از آنچه که در فن یا صنعت قبلی وجود نداشته و برای دارنده مهارت عادی در فن مذکور معلوم و آشکار نباشد و از نظر صنعتی ، اختراعی کاربردی محسوب می شود که در رشته ای از صنعت قابل ساخت یا استفاده باشد .
منظور از صنعت ، معنای گسترده آن است و شامل مواردی نظیر صنایع دستی ، کشاورزی ، ماهیگیری و خدمات نیز می شود. لازم به ذکر است گواهینامه اختراع سندی است که اداره مالکیت صنعتی برای حمایت از اختراع صادر می کند و دارنده آن می تواند از حقوق انحصاری بهره مند شود .

ماده 26 قانون ثبت علایم و اختراعات مصوب تیر ماه 1310 به جای تعریف اختراع به احصای موارد در مقام تعریف بر آمده و مقرر می دارد :
هر قسم اکتشافات یا اختراع جدید د شعب مختلفه صنعتی یا فلاحتی به کاشف یا مخترع آن حق انحصاری می دهد که بر طبق شرایط و در مدت مقرر دراین قانون از اکتشاف یا اختراع خوداستفاده نماید ، مشروط بر اینکه اکتشاف یا اختراع مطابق مقررات این قانون در اداره ثبت تهران به ثبت رسیده باشد . نوشته ای که در این مورد اداره ثبت تهران می دهد ورقه اختراع نامیده میشود.
ماده 27 قانون  مقرر می دارد :
هر کس مدعی یکی از امور ذیل باشد می تواند تقاضای ثبت نماید :
1-ابداع هر محصول صنعتی جدید.
2-کشف هر وسیله جدید یا اعمال وسایل موجود به طریق جدید برای تحصیل یک نتیجه یا محصول صنعتی یا فلاحتی .
ابداع در ترمینولوژی حقوق دکتر جعفری لنگرودی چنین تعریف شده است :
در لغت به معنی اختراع و ایجاد چیزی تازه است . بنابر این وقتی کسی هر گونه محصولی با استفاده از فکرخود در درامر صنعت (استفاده از صنعت به لحاظ عام بودن و گسترده بودن کلمه می باشد واطلاق آن به کلیه محصولات بوجود آمده بدون وجود سابقه جایز می باشد ) بوجود آورد یک پدیده جدید بوجود آورده که دارای صفت تازه  و نو بودن است ، فلذا استحقاق آن را دارد که تقاضای ثبت وحمایت نماید و هم چنین است که یک وسیله جدید را کشف می نماید . در ترمینولوژی حقوق کلمه کشف چنین تعریف شده :در لغت به معنی نمودار ساختن و پرده برداشتن از چیزی که در پنهانی و خفا بوده است ، یا وسایلی که قبلا موجود بوده به طریقه جدیدی مورد بهره برداری جهت دستیابی به نتیجه جدید قرار می گیرد .
بنابر این قانون گذار قصد ایجاد محدودیت برای ایجاد نتیجه جدید از محصولات قدیم نداشته و به همین جهت مشوق آحاد مردم می باشد که با اتکا به فکر و اندیشه خدادادی خودبه تفکر و تعقل در زمینه های گوناگون برای دستیابی و رسیدن به نتایج جدید بپردازند . متفکران و اندیشمندان می توانند با مختصر تغییراتی در وسایل موجود و یا قدیمی نتیجه جدیدی بدست آورند .
دراین صورت علاوه بر آن که حقوق مخترعین وسایل موجود حفظ می شود ، حمایت از نو آوری نیز خواهد شد .
ارائه تعریف جامع و مانع از اختراع کاری بس دشوار است لیکن میتوان بطور اختصار بیان نمود که از قوه به فعل در آمدن یک فکر یا اعمال یک فکر جدید در روی وسایل موجود یا ایجاد تغییر و تبدیل در روی وسایل موجود برای دستیابی به نتیجه جدید اختراع محسوب و مخترع اجازه آن را دارد که از قانون گذار با تقاضای ثبت اختراع خود درخواست حمایت نماید . و وفق ماده 29قانون ثبت علائم و اختراعات، کسی که بدوا تقاضای ثبت اختراع بنام خود می نماید مخترع شناخته شد و پس از ثبت اختراعش مورد حمایت قانون گذار قرار می گیرد.
مدت اعتبار اختراع ثبت شده
کسی که مطابق قانون ثبت علائم تجارتی و اختراعات مصوب تیرماه 1310 اختراع خود را در اداره مالکیت صنعتی به ثبت رسانده و ورقه اختراع دریافت نماید وفق ماده 23 قانون مذکور بنابه تقاضای مخترع، به مدت 10یا 15 یا نهایتا 20 سال مورد حمایت قانونی قرار خواهد گرفت. در مدت فوق الذکر مخترع با رعایت مواد قانونی مجاز به هر گونه استفاده قانونی خواهد بود.
بعد از انقضای مدت حمایت قانونی حتی به درخواست مخترع این مدت قابل تمدید نخواهد بود و منافع اختراع دیگر متعلق به شخص خاصی نیست بلکه متعلق به عموم مردم جامعه خواهد بود
وهر کس می تواند بطور مجانی بدون پرداخت وجهی به مخترع از دانش فنی آن اختراع استفاده نماید الزام به ثبت تغییرات در اختراع ثبت شده تغییرات در اختراع باید وفق مقررات با پرداخت حقوق دولتی در اداره مالکیت صنعتی به ثبت برسد و مراتب در روزنامه رسمی درج شود . هر گونه تغییر یا اضافه یا تکمیلی در مدت اعتبار ورقه اختراعات باید با رعایت شرایط با تسلیم اظهار نامه همراه با توصیف مشروح و نقشه های اختراع بوده و ورقه اختراع تکمیلی صادر گردد . ورقه اختراع تکمیلی تابع همان شرایط و مقررات و اعتبار ورقه اختراع اصلی خواهدبود.
تغییرات مربوط به نام و نشانی و تابعیت مخترع نیز باید به ثبت برسد . چنانچه تغییرات مربوط به اصل اختراع یامالک یا نام و نشانی و تابعیت مخترع به ثبت نرسد این گونه تغییرات قابلیت استناد
و ادعا رادر مراجع و محاکم ندارد .
مدارک لازم جهت تقاضای ثبت اختراع
وفق ماده 22و23 آیین نامه اجرایی قانون ثبت علایم تجارتی و اختراعات متقاضی ثبت باید مدارک ذیل را تهیه و به اداره مالکیت صنعتی تسلیم نماید .
1-اظهار نامه اختراع 3 نسخه.
اظهار نامه اختراع به فرم مخصوص بوده و جزء اوراق بهادار می باشد . متقاضی بایستی از واحد فروش اوراق بهادار مستقر در اداره کل ثبت شرکتها تهیه نماید .
2-توصیف مشروح اختراع یا وسیله جدیدی که بررسی آن تقاضا می شود 3 نسخه .
اختراع مورد ادعای مخترع باید بطور کامل شرح داده می شود . در شرح اختراع باید تمام جنبه های اختراع بطور وضوع بیان گردد. توصیه می شود در تهیه شرح توصیف اختراع از کاغذهای A4 استفاده گردد.
3-نقشه کامل اختراع باید با مرکب و از روی مقیاس متری تهیه و ذیل نقشه ها توسط متقاضی یا وکیل او امضا و مهر شود . وفق ماده 27 آیین نامه اجرایی قانون ثبت علایم تجارتی و اختراعات
نقشه ها و توصیف مشروح اختراع در روی کاغذی که 34 سانتی متر طول و 22 سانتی متر عرض داشته باشد رسم گردد و همچنین برای انجام امر مذکور فقط از یک روی کاغذ استفاده شود
4-در صورتی که تقاضانامه توسط وکیل متقاضی تسلیم اداره مالکیت صنعتی شود اصل وکالت نامه یا رونوشت یا فتوکپی برابر اصل شده بایستی ضمیمه اظهار نامه گردد.
5-در صورتی که تقاضای ثبت اختراع از طرف شرکت ثبت شده بعمل آمده باشد یک برگ روزنامه رسمی دال بر مدیریت شرکت بایستی به ضمیمه مدارک تسلیم اداره مالکیت صنعتی شود.
6-فتوکپی شناسنامه مخترع یا مخترعین.
7-قبض رسید بانکی حق الثبت اظهار نامه تقاضای ثبت اختراع.

پیشاپیش از این که وقت گذاشتید و مطالب سایت ما را مطالعه کردید سپاسگزاریم